Rok 2025 Senat ustanowił rokiem między innymi Władysława Stanisława Reymonta oddając hołd laureatowi Nagrody Nobla, upamiętniając twórczość jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy. Autor powieści takich jak: Chłopi, Ziemia obiecana, Komediantka, Bunt, Fermenty urodził się w 1867 roku we wsi Kobiele Wielkie, w wojewodztwie łódzkim, zmarł w 1925 roku w Warszawie.
Właściwie nazywał się Rejment, przyczyny zmiany nazwiska nie są znane, być może chodziło o znaczenie słowa rejmentować czyli przeklinać. Niedoszły krawiec i aktor, funkcjonariusz na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej od wczesnych lat młodzieńczych uciekał w świat literatury, dużo czytał i ciągle pisał, co pozwalalo mu zapomnieć o samotności i braku zrozumienia ze strony bliskich, głównie ojca i rodzeństwa.
Pasja zwyciężyła. W 1894 roku Władysław przenosi się do Warszawy postanawiając, że to właśnie pisarstwo będzie głównym źrodłem jego utrzymania. W 1900 roku ulega wypadkowi, opiekuje się nim znajoma Aurelia Szabłowska zwana Lilą, która dwa lata poźniej zostaje jego żoną. Nie mieli dzieci. Zaborcza pani Reymontowa, znana ze skąpstwa i chciwości wprowadziła do znanego z licznych romansów, dość swobodnego dotąd życia pisarza wojskowy rygor. Z chęci zysku zachęcała męża do ciągłego pisania.
W latach 1902-1908 Reymont publikuje w odcinkach, w Tygodniku Ilustrowanym swą najsłynniejszą powieść Chłopi, za którą w 1924 roku otrzymuje Literacką Nagrodę Nobla.
Dlatego też pierwszym przystankiem na trasie naszego wyjazdu było Muzeum Regionalne im.Wł. St. Reymonta w Lipcach Reymontowskich, gdzie w zabudowaniach dawnej manufaktury włókienniczej rodziny Winklów wysłuchaliśmy ciekawego wykładu na temat historii i kultury materialnej Lipiec, poznaliśmy życiorys naszego bohatera i mogliśmy obejrzeć związane z nim pamiątki. W tej samej miejscowości odwiedziliśmy także Galerię Staroci i Pamiątek Regionalnych, prowadzoną przez Pana Zbigniewa Stania, kolekcjonera eksponatów kultury ludowej związanej z folklorem Księstwa Łowickiego. Ciekawą kolekcją Pana Zbigniewa są Reymontiana – zbiór wydań Chłopów, opracowania, artykuły związane z powieścią, wpisy do kronik oraz autografy aktorów występujących w filmie Chłopi.
Opuszczając Lipce Reymontowskie skierowaliśmy się w stronę Nieborowa by zwiedzić jedną z najbardziej znanych rezydencji magnackich w Polsce, dawną siedzibę rodziny Radziwiłłów. Istniejący od XVI wieku, początkowo drewniany dwór, został zastąpiony budowlą gotycko-renesansową, a następnie barokową. W 1774 roku staje się własnością księcia Michała Hieronima Radziwiłła herbu Trąba. Dzięki niemu mogliśmy podziwiać we wnętrzach pałacu wspaniałą bibliotekę, która obecnie liczy 11540 woluminów. Są to przede wszystkim dzieła z zakresu historii, prawa, sztuk pięknych, filozofii, geografii i religioznawstwa. Bogato reprezentowana jest również literatura francuska i angielska z XVIII i XIX wieku oraz pamiętniki i opisy podróży. Zwiedziliśmy także wnętrza pałacowe oraz Manufakturę Majoliki (ceramika pokryta nieprzezroczystą polewą olowiowo-cynową o bogatej kolorystyce). Pałac w Nieborowie jest nie tylko filią Muzeum Narodowego w Warszawie, ale także miejscem międzynarodowych konferencji i spotkań dyplomatycznych. Ducha pałacu mogliśmy poczuć popijając mrożoną kawę w przyogrodowej kawiarence.
Dziękuję wszystkim uczestnikom za wspaniałą atmosferę i zapraszam na kolejne wyjazdy
Marta Mazurek
